گلوبولین ها
آزمایشگاه ، آزمایشگاه در اهواز
گلوبولین ها بخش بسیار کوچکتر از کل پروتئین های سرم را تشکیل می دهند. همان طور که گفته شد پنج طبقه بندی از گلوبولین ها وجود دارد:β2،β1،α2،α1 و γ که نزدیکترین باند به الکترود منفی، γ است. نقش گلوبولین ها در حفظ فشار اسمزی بسیار کمتر از نقش آلبومین است.
مقادیر طبیعی: 3.4 -2.3 گرم در دسی لیتر
آلفا 1- گلبولین
آلفا 1- آنتی تریپسین یک پروتئین واکنشگر حاد است که بیشتر آلفا1- گلبولین ها را تشکیل می دهد. بعضی از پروتئین های ناقل نظیرگلوبولین پیوندشونده به کورتیکواستروئید (CBG) و گلوبولین متصل به تیروکسین (TBG) نیز دراین ناحیه قرار می گیرند.
- آلفا 1- آنتی تریپسین نوعی پروتئین فاز حاد است که در بیماری هایی که همراه با التهاب، نکروز، انفارکتوس، بدخیمی یا سوختگی افزایش می یابد.
- کاهش یا فقدان ژنتیکی آنزیمی آلفا 1- آنتی تریپسین (آمفیزم ریوی جوانان) موجب کاهش سطح آلفا-1- گلوبولین
- می شود این آنزیم نقش مهمی در عملکرد طبیعی ریه دارد.
- پروتئین بنس جونز (Bence Jones Protein) می تواند به α1 متصل شده و باعث تاخیر در حرکت باند α1 گردد.
مقادیر طبیعی: 0.3 – 0.1 گرم در دسی لیتر
آلفا 2- گلبولین
آلفا 2 گلبولین ها شامل سرولوپلاسمین، α2 ماکروگلوبولین، پروترومبین، کولین استراز و هاپتوگلوبین می باشند.
- سرولوپلاسمین و هاپتوگلوبولین از پروتئین های واکنشگر فاز حاد هستند که در بیماری های التهابی ، نکروز، انفارکتوس، بدخیمی یا سوختگی افزایش می یابند.
- سندرم نفروتیک همراه با افزایش سطح آلفا-2- گلوبولین می باشد. . افزایش باند α2 ممکن است به دلیل وجود پروتئین های بزرگ و عدم توانایی عبور آنها از گلومرول باشد.
- آلفا 2- ماکروگلوبولین در شرایط نفروپاتی در افراد دیابتیک مقدار کمی افزایش می یابد.
- همولیز (کاهش هاپتوگلوبولین)، بیماری ویلسون (کاهش سرولوپلاسمین)، پر کاری تیروئید و اختلال شدید عملکرد کبد (کاهش هاپتوگلوبولین) موجب کاهش سطح آلفا-2- گلوبولین می شود.
مقادیر طبیعی: 1-0.6 گرم در دسی لیتر
بتا گلوبولین ها
این ناحیه از دو بخش β1 و β2 تشکیل شده است اما به صورت یک تک باند مشاهده می شود. β1 از لیپو پروتئین ها، پلاسمینوژن، ترانسفرین و پروتئین های کمپلمان تشکیل شده است و β2 شامل فیبرینوژن می شود.
- هیپرکلسترولمی (به تنهایی و یا همراه با سیروز صفراوی، کم کاری تیروئید یا نفروز روی می دهد) با افزایش سطح بتا گلوبولین ها همراه است.
- در شرایطی مثل آنمی فقر آهن (افزایش ترانسفرین) ، بارداری و درمان با استروژن سطح بتا گلوبولین ها افزایش می یابد.
- در سوء تغذیه ( کاهش ترانسفرین) موجب کاهش بتا گلوبولین ها می شود.
مقادیر طبیعی: 1.2-0.7 گرم در دسی لیتر
گاما گلوبولین ها
گاما گلبولین ها، ایمونوگلوبولین ها هستند که شامل lgD،lgG،lgM،lgA و IgE می شوند.
- سندرم فقدان و یا نقص گاما گلبولین ها نظیر نقص IgA با کاهش سطح گاما گلبولین ها در ارتباط هستند.
- بیماری های مولتیپل میلوما، ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم،بیماری های التهابی مزمن (نظیرآرتریت روماتوئید، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک و اسکلرودرما)، بیماری های بدخیم (بیماری هوچگین، لنفوم و لوسمی)، عفونت حاد و مزمن، سیروز واختلالات خونی باعث افزایش سطح گاماگلوبولین می شوند.
- بیماران با سیروز دارای افزایش سطح گاماگلوبولین و گاهی افزایش بتاگلوبولین می باشند.
- اختلالات ژنتیکی در سیستم ایمنی و عواملی نظیر مصرف استروئیدها، سندرم نفروتیک، عفونت شدید با باکتری های گرم منفی، لنفوم و لوسمی با کاهش سطح ایمونوگلوبولین ها همراه هستند.
مقادیر طبیعی: 1.6 -0.6 گرم در دسی لیتر
توجه:
- در صورت مشاهده افزایش قله γ، اولین گام در تفسیر، باریک یا پهن بودن ناحیه است.
- در صورتی که افزایش آن به صورت تک قله باریک و میخ مانند (Spike like) باشد نشان دهنده تولید آنتی بادی مونوکلونال یک ایمونوگلوبولین است (گاماپاتی مونوکلونال) (شکل الف)، در حالی که یک قله پهن و تاول مانند (Swell like) نشان دهنده تولید ایمونوگلوبولین پلی کلونال است (شکل ب).
- بیماری های کبدی، خود ایمنی بیماری های بافت همبند (روماتوئید آرتریت، لوپوس، اسکلرودرما و سندرم شوگرن)، بیماری های مزمن ویروسی و باکتریایی و بسیاری از بدخیمی های خونی (لوکمی لنفوپاتیک مزمن، تالاسمی و آنمی سیکل سل) و غیر خونی کارسینومای تخمدان، ریه و..) می توانند باعث افزایش پلی کلونال ناحیه γ شوند.
- ایمونوفیکساسیون الکتروفورز برای تشخیص و تأیید ایمونوگلوبولین های مونوکلونال انجام می شوند. این آزمایش اجزای تشکیل دهنده گاما گلبولین ها (ایمونوگلبولین ها) اندازه گیری می شود.
- ایمونوفیکساسیون الکتروفورز به ویژه برای شناسایی گاماپاتی های منوکلونال از قبیل مولتیپل میلوما و ماکروگلوبینمی والدن اشترم مفید است.
- هایپوگاماگلوبولینمیا (فقدان یا کاهش ناحیه ی γ ) در بیماران مبتلا به X-Linked agammaglobulinemia به راحتی در الکتروفورز پروتئین قابل شناسایی می باشد.
- میزان IgG یا IgA با مقادیر بیش از 3 گرم در دسی لیتر ممکن است با بیماری مولتیپل میلوما در ارتباط باشد.
- میزان آلبومین (2> گرم در دسی لیتر)، آلفا 2 (1.1 < گرم در دسی لیتر) و باند گاما (1 > گرم در دسی لیتر) با سندرم نفروتیک در ارتباط می باشد و باید پروتئین مونوکلونال مورد پیگیری قرار گیرد.